De Sustainable Development Goals (SDG’s), duurzame maatschappelijke doelen, wat betekenen die in de praktijk?

Onderstaande webinar/kennissessie van Deedmob van 22 juni 2022 toont een gesprek met Sandra Pellegrom.
Zij was tot september 2024 als nationaal SDG-coördinator  namens het ministerie van buitenlandse zaken een voorgeschoven post om SDG’s  te promoten in binnen-en buitenland.
De webinar is van 2022 maar had nu in 2025 niet actueler kunnen zijn!

Sandra benadrukt dat deze duurzame doelen onderling sterk verweven zijn en niet los van elkaar kunnen worden gerealiseerd. De SDG’s worden niet gezien als een lijstje om af te vinken, maar als een oproep tot een fundamentele systeemtransformatie.

In het gesprek wordt duidelijk gemaakt

• dat de 17 doelen echt heel erg gegrond zijn in mensenrechten en in het juist aandacht hebben voor de mensen die dreigen achter te raken. Dat heet het leave no one behind principe; dus niemand achterlaten, iedereen moet kunnen meedoen; en dat geeft ook aan dat -omdat het de duurzame ontwikkelingsdoelen heet – mensen vaak denken dat het met name gaat over groen, over duurzaamheid vanuit het perspectief van planetaire grenzen, maar de basis van de SDG’s is het veilig stellen van menselijk welzijn en menselijke waardigheid nu en in de toekomst en overal ter wereld.
• hoe o.a. klimaatverandering niet langer een abstract probleem is, maar een dagelijkse realiteit voor mensen, vooral in kwetsbare regio’s zoals delen van Zuid-Afrika. De geïnterviewde schetst een persoonlijk perspectief op droogte, afnemende landbouwopbrengsten en de spanning rond toegang tot water – basisvoorzieningen die onder druk staan door een veranderend klimaat.

Deze ervaringen worden vervolgens verbonden aan de Sustainable Development Goals (SDG’s), die door de Verenigde Naties zijn opgesteld als universeel kader om duurzame ontwikkeling wereldwijd vorm te geven.

Hoe beogen de SDG’s systeemverandering?

De SDG’s zijn ontworpen om niet alleen symptomen van mondiale problemen aan te pakken, maar ook de onderliggende structuren en systemen te veranderen die deze problemen veroorzaken en in stand houden. In het gesprek komt dit terug op drie niveaus:

1. Interconnectiviteit van doelen:
   Doelen zoals klimaatactie (SDG 13), geen armoede (SDG 1), schoon water (SDG 6), gendergelijkheid (SDG 5), en duurzame energie (SDG 7) zijn met elkaar verbonden. Dit betekent dat vooruitgang op één terrein (bijv. duurzame energie) alleen duurzaam is als het ook sociaal rechtvaardig en ecologisch verantwoord gebeurt. Dat vraagt om een holistische benadering, waarbij beleid en acties worden afgestemd op meerdere doelen tegelijk.
2. Van lineair naar circulair denken:
   De transcript laat impliciet zien hoe het huidige economische model — gebaseerd op uitputting van hulpbronnen — leidt tot onhoudbare situaties. De SDG’s stimuleren de overgang naar circulaire economieën, waarin hergebruik, efficiëntie en natuurherstel centraal staan. In plaats van korte termijn winstoptimalisatie staat hier het lange termijn welzijn van mens en planeet voorop.
3. Gedeelde verantwoordelijkheid en samenwerking:
   De geïnterviewde onderstreept dat systeemverandering niet mogelijk is zonder samenwerking tussen overheden, bedrijven, wetenschap en burgers. Dit past bij het idee van multi-level governance, waarbij de transitie van onderop (grassroots initiatieven), horizontaal (tussen sectoren), en van bovenaf (beleid en regelgeving) tegelijk plaatsvindt.

Kritisch perspectief:

Hoewel het gesprek de SDG’s presenteert als krachtig veranderinstrument, blijft het belangrijk om ook kritisch te kijken naar hun praktische uitvoering. Vaak ontbreekt het aan politieke wil, middelen of institutionele capaciteit om de SDG’s daadwerkelijk te realiseren. Daarnaast is er een risico dat bedrijven of overheden de SDG’s gebruiken als ‘greenwashing’, waarbij duurzaamheidsdoelen vooral in naam worden onderschreven zonder wezenlijke gedragsverandering.

Conclusie:

De webinar maakt duidelijk dat onze crises diep ingrijpen in het dagelijks leven van mensen. Tegelijk wordt duidelijk hoe de SDG’s een kader bieden om niet alleen te reageren op deze veranderingen, maar om onze hele manier van leven, produceren en besturen te hervormen richting duurzaamheid, inclusiviteit en rechtvaardigheid. De kracht van de SDG’s zit in hun systeemgerichte aanpak – maar de effectiviteit ervan hangt af van daadkrachtige actie, samenwerking en echte structurele veranderingen.